Fjöldi verkalýðsfélaga í iðngreinum er byrjaður að vinna saman að sameiginlegum hagsmunum sínum. Þau vilja kynna iðnnám betur og fá aukinn kraft í það, ásamt því að brjóta upp gamlar stereótýpur og jafna kynjahlutföllin í hefðbundnum karla- og kvennagreinum.
Verkalýðsfélögin hafa sameinað krafta sína til að vinna að sameiginlegum hagsmunum sínum undir einu þaki. Um er að ræða Rafiðnaðarsambandið, Félag iðn- og tæknigreina, Félag vélstjóra- og málmtæknimanna, Matvís, Samband iðnfélaga og öll undirfélög þeirra, en þetta er töluverður fjöldi félaga.
„Hugmyndin er að auka samstarf og styrkja ímynd iðnfélaganna,“ segir Margrét Halldóra Arnarsdóttir, formaður Félags íslenskra rafvirkja. „Við eigum ýmislegt sameiginlegt og í stað þess að vera hvert í sínu horninu að vinna að sömu markmiðum ákváðum við að starfa meira sem heild. Við erum meðal annars að vinna saman að kjarasamningamálum og ýmiss konar kynningarstarfi til að kynna greinarnar betur og reyna að auka umræðu um iðnað og menntun sem snýr að honum, sem okkur finnst skorta.“
Vilja brjóta upp stereótýpurnar
„Nánast allar greinarnar sem um ræðir eru löggiltar iðngreinar og þó að þær séu í eðli sínu ólíkar fylgja þær sömu lögum og reglugerðum. Þetta samstarf gefur okkur tækifæri til að setja aukinn kraft í menntamálin og aðra hliðarþætti sem hafa áhrif á greinarnar,“ segir Lilja Sæm, formaður Félags hársnyrtisveina.
„Svo er Margrét formaður félags sem er sögulega mjög karllægt og meðlimir allt að 98 prósent karlar, á meðan mitt félag er sögulega mjög kvenlægt og meðlimir yfirleitt um 90 prósent konur. Við eigum það því sameiginlegt að vilja fá jafnari kynjahlutföll í okkar félög,“ segir Lilja. „Sem betur fer sjáum við ungar stelpur þora svo sannarlega og þær hafa verið að skila sér í hefðbundnar karlagreinar, enda geta þær allt.“
„Við viljum gera það venjulegt að fólk af öllum kynjum sinni störfum sem áður voru bara karla- eða kvennastörf. Við viljum sýna góða fyrirmynd, að það sé í góðu lagi að leggja þessar greinar fyrir sig og hvetja hin kynin til að stíga skrefið og taka þátt í þessari þróun,“ segir Margrét. „Ungar stelpur hafa gott af því að sjá fyrirmyndir í þessum greinum til að gera sér grein fyrir því að þetta er möguleg leið til starfsframa. Það er líka mikilvægt að fólk skilji að þetta eru bara venjulegar stelpur, eins ólíkar og þær eru margar, þú þarft ekki að vera nein stereótýpa til að læra iðngrein.
Við höfum líka séð að þar sem konur hafa komið inn á hefðbundna karlavinnustaði tala karlarnir um að viðhorfin breytist. Þeim finnst þægilegt og sjálfsagt að vinna með konum og segja að oft verði andrúmsloftið afslappaðra.
Konur biðja líka oft um hluti sem eru nauðsynlegir fyrir okkur, eins og almennilega klósettaðstöðu, hreina kaffistofu og verkfæri til að lyfta þungum hlutum, sem karlarnir njóta líka góðs af. Það er líka nauðsynlegt að fá önnur viðhorf inn í greinarnar til að þær þróist.“
Meiri kraft í iðnmenntun
„Við höfum séð rosalega fjölgun í vinsælustu iðngreinunum eins og smiðnum, rafvirkjun og hárgreiðslu, en þróunin hefur verið hægari í greinum sem almenningur þekkir síður, eins og dúkalögn, stálsmíði og öðru,“ segir Margrét. „Það er samt enn langt í land, af um 5.500 rafvirkjum frá upphafi hafa kannski um 30-40 verið konur. En þeim fer fjölgandi.“
„Samhliða þessari auknu aðsókn hefur líka komið upp nýtt vandamál. Því miður hefur Tækniskólinn þurft að vísa frá nemendum sem hafa sótt um nám í iðngreinum, sem er afar slæmt,“ segir Lilja. „Menntamálaráðherra hefur talað fyrir öðru, en okkur vantar að aðgerðir fylgi orðum og það verði raunveruleg fjölgun á plássum fyrir þessa nemendur. Það skiptir máli að það séu pláss fyrir alla og að menntunin sem býðst sé í virkilega háum gæðaflokki, því við viljum öll njóta afrakstursins af góðri vinnu og kröfuharðir viðskiptavinir vita hvað er gott.
Við verðum að líta iðnmenntun sömu augum og bóknám og gera okkur grein fyrir að það þarf gríðarlega færni til að vinna með höndunum og það er alls ekki öllum gefið að verða góðir handverksmenn,“ segir Lilja.
„Við viljum gera iðnnám vinsælla, en ef fólk ætlar að halda áfram að hunsa það út af gömlum mýtum verður erfitt að fjölga í þessum greinum,“ segir Margrét að lokum.
Frétt tekin af heimasíðu fréttablaðsins og birtist í aukablaði fréttablaðsins Stelpur og verknám 11.september 2021
Blaðið í heild sinni má finna hér